ส้มแขก (Garcinia Cambogia) เป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่มีสรรพคุณทางยาหลากหลาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ คนในสมัยก่อนนิยมนำส้มแขกมาใช้เป็นส่วนผสมในอาหารและยาสมุนไพรเพื่อรักษาโรคต่างๆ เป็นพืชสมุนไพรที่ได้รับความนิยมอย่างมากในด้านการดูแลสุขภาพ โดยเฉพาะในเรื่องของการควบคุมน้ำหนักและการดูแลระบบย่อยอาหาร ผลของส้มแขกมีสารสำคัญที่เรียกว่า Hydroxycitric Acid (HCA) ซึ่งมีประโยชน์ต่อร่างกายหลายด้าน
ส้มแขก สรรพคุณ 6 อย่างดี๊ดี ช่วยดูแลสุขภาพได้รอบด้าน
สมุนไพรที่หลายคนอาจจะคุ้นชื่อกันดี แต่รู้หรือไม่ว่า ส้มแขก สรรพคุณ ทางยา มากมายกว่าที่คิด ในบทความนี้เรานำเอาเรื่องของส้มแขก ผลจิ๋วแต่ประโยชน์แจ๋วที่คุณอาจยังไม่เคยรู้มาก่อน มาฝากค่ะ จะน่าสนใจแค่ไหน ลองไปดูกันเลยค่ะ
1. ช่วยควบคุมน้ำหนัก
ในระยะสั้น HCA ใน Garcinia atroviridis มีประสิทธิภาพในการควบคุมน้ำหนัก (4) สาร HCA ในน้ำส้มแขกช่วยยับยั้งเอนไซม์ที่เปลี่ยนแป้งและน้ำตาลเป็นไขมันสะสมในร่างกาย นอกจากนี้ยังช่วยลดความอยากอาหาร ทำให้การควบคุมน้ำหนักเป็นไปได้ง่ายขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการลดน้ำหนักอย่างเป็นธรรมชาติ
2. กระตุ้นการเผาผลาญไขมัน
ส้มแขกและ HCA อาจช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลไตรกลีเซอไรด์และไขมันในเลือดในร่างกายได้ นักวิจัยเชื่อว่าส่วนผสมที่พบในส้มแขกช่วยบล็อก HMG-CoA reductase ซึ่งเป็นสารที่ร่างกายใช้ในการสร้างคอเลสเตอรอล จาก การศึกษาวิจัยขนาดเล็กได้ศึกษาผู้ใหญ่ที่เป็นโรคอ้วนซึ่งรับประทานส้มแขก 600 มิลลิกรัม (มก.) วันละ 2 ครั้ง หลังจาก 3 เดือน นักวิจัยพบว่าระดับคอเลสเตอรอลไลโปโปรตีนความหนาแน่นสูง (HDL) (“คอเลสเตอรอลที่ดี”) ดีขึ้น และระดับไตรกลีเซอไรด์และคอเลสเตอรอลไลโปโปรตีนความหนาแน่นต่ำ (LDL) (“คอเลสเตอรอลที่ไม่ดี”) ลดลง ขนาดของการศึกษาวิจัยและวิธีการดำเนินการศึกษาวิจัยจำกัดความถูกต้องของผลลัพธ์ (3)
3. ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
สารสกัดจากส้มแขกมีส่วนช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ลดโอกาสเกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงของโรคเบาหวานชนิดที่ 2 นอกจากนี้ยังช่วยให้พลังงานที่ร่างกายได้รับจากอาหารถูกใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น(3)
4. ช่วยระบบย่อยอาหารและการขับถ่าย
ส้มแขกมีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ ช่วยกระตุ้นการขับถ่าย ป้องกันอาการท้องผูก และช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น นิยมใช้กันในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (5),(6)
5.ช่วยเพิ่มระดับเซโรโทนิน บรรเทาอาการซึมเศร้า
สาร HCA ในส้มแขกอาจเพิ่มปริมาณเซโรโทนินในสมอง (เซโรโทนินเป็นโมเลกุลส่งสัญญาณที่สำคัญของสมอง) และการขาดเซโรโทนินมีความเกี่ยวข้องกับความผิดปกติหลายประการ รวมถึงความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าในบางกรณี ดังนั้น การเพิ่มเซโรโทนินอาจช่วยให้ผู้ที่ขาดเซโรโทนินบรรเทาอาการซึมเศร้าได้ (1)
6.ลดการอักเสบในร่างกาย
ใบของส้มแขกใช้รักษาเนื้องอก การอักเสบของทางเดินปัสสาวะ โรคข้ออักเสบ และบรรเทาอาการปวด (7) และจากการทดลองในสัตว์ พบว่าส้มแขกสามารถลดจำนวนยีนและเอนไซม์ที่นำไปสู่การอักเสบในร่างกายได้ (3)
ส้มแขก มะขามแขก ต่างกันยังไง
ส้มแขกและมะขามแขกเป็นพืชคนละชนิดกัน โดยส้มแขกเป็นผลไม้รสเปรี้ยวที่มีสรรพคุณช่วยลดน้ำหนักและลดไขมันในเลือด ส่วนมะขามแขกเป็นพืชตระกูลถั่วที่นิยมใช้เป็นยาระบายอ่อนๆ เนื่องจากมีสารแอนทราควิโนนที่ช่วยในการขับถ่าย แม้ทั้งสองจะมีชื่อคล้ายกันและเกี่ยวข้องกับการดูแลสุขภาพ แต่ส้มแขกมักใช้เพื่อควบคุมน้ำหนัก ในขณะที่มะขามแขกเน้นช่วยเรื่องระบบขับถ่ายเป็นหลัก
ปริมาณที่เหมาะสม
สาร HCA ซึ่งเป็นส่วนประกอบออกฤทธิ์หลักของส้มแขก ถือว่าปลอดภัยเมื่อรับประทานไม่เกิน 2,800 มก. ต่อวัน (2)
ส้มแขก กินทุกวันได้ไหม
ไม่แนะนำค่ะ เนื่องจากส้มแขกมีสารออกฤทธิ์ที่อาจส่งผลต่อร่างกายหากบริโภคในปริมาณมากหรือติดต่อกันเป็นเวลานาน โดยเฉพาะสาร HCA (Hydroxycitric Acid) ที่อาจมีผลต่อระบบทางเดินอาหารหรือระดับน้ำตาลในเลือด ดังนั้นควรบริโภคในปริมาณที่เหมาะสมและไม่เกินระยะเวลาที่แนะนำ
สรุป
ส้มแขกเป็นสมุนไพรที่มีประโยชน์มากมายต่อร่างกาย โดยเฉพาะในด้านการควบคุมน้ำหนัก การดูแลระบบย่อยอาหาร และการป้องกันโรคเรื้อรัง อย่างไรก็ตาม ควรบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม เพราะหากรับประทานมากเกินไปอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ท้องเสียหรือระคายเคืองกระเพาะอาหารได้ และหากมีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานส้มแขกหรือผลิตภัณฑ์ที่มีสารสกัดจากส้มแขกเพื่อความปลอดภัยของสุขภาพ
แหล่งอ้างอิง
2.ส้มแขก: ประโยชน์ต่อสุขภาพที่อาจได้รับเทียบกับความเสี่ยง
5.ส้มแขก | ห้องสมุดการแพทย์แห่งชาติ NIH
7.ฤทธิ์ต้านการอักเสบและระงับความเจ็บปวดของ Garcinia brasiliensis