อิเล็กโทรไลต์ คือ สารเคมีและแร่ธาตุจำเป็นในเลือด เหงื่อ และปัสสาวะ ซึ่งทำหน้าที่ส่งสัญญาณไฟฟ้าไปยัง เซลล์ เมื่อแร่ธาตุเหล่านี้ละลาย พวกมันจะก่อตัวเป็นอิเล็กโทรไลต์ (ไอออนบวกหรือไอออน ลบ ) ไอออนเหล่านี้จะส่งสัญญาณไปยังเส้นประสาทและกล้ามเนื้อเพื่อสั่งการนั่นเองค่ะ (4)
เมื่อพูดถึง อิเล็กโทรไลต์ ประโยชน์ ก็มีอยู่มากมาย ถือเป็นสิ่งสำคัญที่ร่างกายจะได้รับจากแร่ธาตุต่าง ๆ ซึ่งการที่ร่างกายของเราได้รับ อิเล็กโทรไลต์ อย่างเพียงพอและสมดุลเป็นกุญแจสำคัญสู่สุขภาพที่ดีในหลายมิติ ตั้งแต่การทำงานของเซลล์ไปจนถึงระบบอวัยวะที่ซับซ้อน ในบทความนี้ โปรทริว่า จะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับ อิเล็กโทรไลต์ ให้มากขึ้นกันค่ะ
โซเดียม (Sodium) คืออิเล็กโทรไลต์ตัวหลักที่ทำหน้าที่นี้ โดยทำงานร่วมกับโพแทสเซียม (Potassium) ในการควบคุมปริมาณน้ำทั้งภายในและภายนอกเซลล์ ช่วยป้องกันภาวะขาดน้ำ (Dehydration) หรือภาวะบวมน้ำ (Edema) ทำให้ความดันโลหิตอยู่ในระดับที่เหมาะสม (3)
ระบบประสาทของเราใช้สัญญาณไฟฟ้าในการสื่อสารระหว่างสมองและส่วนต่างๆ ของร่างกาย อิเล็กโทรไลต์อย่างโซเดียม โพแทสเซียม และแคลเซียม (Calcium) เป็นสิ่งจำเป็นในการสร้างและส่งต่อสัญญาณประสาทเหล่านี้ ช่วยให้เราคิด ตอบสนอง และเคลื่อนไหวได้อย่างเป็นปกติ (3)
เคยเป็นตะคริวระหว่างหรือหลังออกกำลังกายไหมคะ? นั่นอาจเป็นสัญญาณหนึ่งของการขาดอิเล็กโทรไลต์ อิเล็กโทรไลต์ทำหน้าที่ควบคุมการหดตัวของกล้ามเนื้อ ดังนั้น การสูญเสียอิเล็กโทรไลต์มากเกินไปจากเหงื่อและการออกแรงมากเกินไปอาจทำให้เกิดตะคริวได้นั่นเองค่ะ (2)
ร่างกายของเราต้องรักษาระดับค่า pH ในเลือดให้มีความสมดุลอยู่เสมอ (ประมาณ 7.35-7.45) เพื่อให้เอนไซม์และกระบวนการต่างๆ ทำงานได้ดี อิเล็กโทรไลต์อย่างไบคาร์บอเนต (Bicarbonate) ช่วยปรับสมดุลกรดและเบสในเลือด ทั้งยังช่วยเคลื่อนย้ายคาร์บอนไดออกไซด์ (ของเสีย) ผ่านกระแสเลือดอีกด้วย (5)
สำหรับผู้ที่ทำงานกายภาพหรือออกกำลังกายในอุณหภูมิที่ร้อน การเสริมอิเล็กโทรไลต์สามารถป้องกันโรคลมแดดได้ด้วยการช่วยให้ร่างกายรักษาอุณหภูมิที่เหมาะสมและสนับสนุนการทำงานของระบบหัวใจและหลอดเลือด (2)
อิเล็กโทรไลต์ ช่วยสนับสนุนการทำงานของหัวใจ เส้นประสาท และกล้ามเนื้อ ทั้งยังมีส่วนในการช่วยควบคุมการแข็งตัวของเลือด จังหวะการเต้นของหัวใจ และการขยายตัวและการหดตัวของหลอดเลือด (1) (5)
อิเล็กโทรไลต์ช่วยในการลำเลียงสารอาหารเข้าสู่เซลล์และนำของเสียออกจากเซลล์ การทำงานของเยื่อหุ้มเซลล์ต้องอาศัยความต่างศักย์ไฟฟ้าที่เกิดจากอิเล็กโทรไลต์เหล่านี้ เพื่อให้กระบวนการดูดซึมและขับถ่ายเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ (5)
เราไม่จำเป็นต้องมองหาแค่อาหารเสริมหรือเครื่องดื่มเกลือแร่เสมอไป เพราะแหล่ง อิเล็กโทรไลต์ ที่ดีที่สุดมาจากอาหารในธรรมชาติ ลองมาดูกันว่าแร่ธาตุแต่ละชนิดมีอะไรบ้างและหาทานได้จากที่ไหน (3)
อาการของภาวะอิเล็กโทรไลต์ไม่สมดุลอาจแตกต่างกันไปตามระดับความรุนแรงและชนิดของแร่ธาตุที่ผิดปกติ โดยในบางครั้งความไม่สมดุลเพียงเล็กน้อยอาจไม่แสดงอาการให้เห็นอย่างชัดเจน แต่หากร่างกายเริ่มแปรปรวน คุณอาจรู้สึกได้ถึงอาการต่าง ๆ เช่น
ซึ่งล้วนสะท้อนให้เห็นว่าร่างกายกำลังส่งสัญญาณเตือนถึงความไม่สมดุลที่ควรใส่ใจค่ะ (5)
อ่านบทความที่น่าสนใจเพิ่มเติมได้ที่: ความรู้ทั่วไป
จะเห็นได้ว่า อิเล็กโทรไลต์ ประโยชน์ มากมายและมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำงานของร่างกายในทุกระบบ ตั้งแต่การควบคุมของเหลว การทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ ไปจนถึงการเต้นของหัวใจ การเข้าใจถึง ข้อดีของอิเล็กโทรไลต์ และเลือกรับประทานอาหารที่หลากหลายจะช่วยให้ร่างกายได้รับแร่ธาตุเหล่านี้อย่างเพียงพอ ช่วยให้คุณมีสุขภาพที่ดีและใช้ชีวิตได้อย่างเต็มศักยภาพ อย่าลืมสังเกตสัญญาณของร่างกาย และเติมเต็มสิ่งที่ขาดไปอย่างเหมาะสม เพื่อรักษาสมดุลที่ดีไว้เสมอ
2.everydayhealth: อิเล็กโทรไลต์: ประโยชน์ที่อาจเกิดขึ้น ความเสี่ยงที่ทราบ และอื่นๆ
3.webmd: อาหารที่มีอิเล็กโทรไลต์สูง
*บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ข้อมูลเบื้องต้นเท่านั้น ไม่ได้มีเจตนาในการให้คำแนะนำทางการแพทย์, การวินิจฉัย, หรือการรักษา หากมีข้อกังวลหรือคำถามเกี่ยวกับสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเสมอ
