ปอดเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงชีวิต ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนที่เราหายใจเข้าไป กับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ร่างกายต้องขับออก ในแต่ละวัน ปอดต้องทำงานอย่างหนักและเผชิญกับปัจจัยเสี่ยงมากมาย ไม่ว่าจะเป็นมลภาวะทางอากาศ ฝุ่น PM2.5 ควันบุหรี่ หรือการติดเชื้อต่างๆ การดูแลสุขภาพปอดให้แข็งแรงอยู่เสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญมากนะคะ
ปอดคืออวัยวะสำคัญของร่างกาย หากปอดอ่อนแอ สุขภาพโดยรวมก็จะทรุดตามไปด้วย ยิ่งในปัจจุบัน หลายคนเริ่มหันมาสนใจหา วิธีดูแลปอด ให้แข็งแรงมากขึ้น ดังน้นในบทความนี้ เรานำเอา 10 วิธีดูแลปอดที่ทำได้ง่าย ๆ ในชีวิตประจำวัน การใส่ใจสุขภาพปอดตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้สุขภาพโดยรวมของเราดีขึ้นนะคะ ลองไปดูกันเลยค่ะว่ามีอะไรบ้าง
การออกกำลังกายแบบแอโรบิค เช่น เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ หรือปั่นจักรยาน เป็นหนึ่งในวิธีดูแลปอดที่ดีที่สุด เพราะช่วยให้ปอดขยายตัวดีขึ้น นอกจากนี้การออกกำลังกายเป็นประจำไม่เพียงแต่ทำให้ปอดของคุณแข็งแรงขึ้นเท่านั้น แต่ยังทำให้หัวใจของคุณแข็งแรงขึ้นด้วย ร่างกายของคุณจะมีประสิทธิภาพมากขึ้นในการนำออกซิเจนเข้าสู่กระแสเลือดและส่งไปยังกล้ามเนื้อที่ทำงาน
การฝึกหายใจเข้าลึกๆ มีหลากหลายรูปแบบ ซึ่งไม่เพียงช่วยให้ระบบทางเดินหายใจทำงานได้มีประสิทธิภาพขึ้นเท่านั้น แต่ยังเป็นวิธีที่ดีในการรับมือกับสถานการณ์ที่กดดัน การหายใจลักษณะนี้ช่วยเพิ่มความแข็งแรงและความทนทานของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการหายใจ ทำให้เราสามารถควบคุมปริมาณอากาศที่หายใจเข้าและออกจากปอดได้อย่างเต็มที่มากขึ้น
นี่คือขั้นตอนที่สำคัญที่สุดและเห็นผลเร็วที่สุดในการดูแลสุขภาพปอด สำหรับผู้ที่ใช้ผลิตภัณฑ์ยาสูบ ควันบุหรี่โดยตรงทำให้ทางเดินหายใจแคบลงและเป็นอุปสรรคต่อการหายใจ การสูบบุหรี่ยิ่งนานเท่าใด ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการอักเสบเรื้อรังในปอด นำไปสู่โรคร้ายแรงอย่างมะเร็งปอดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (อาทิ หลอดลมอักเสบเรื้อรังและถุงลมโป่งพอง) และการสูดดมควันบุหรี่มือสองก็ส่งผลเสียร้ายแรงเช่นกัน เพิ่มโอกาสเกิดปัญหาทางเดินหายใจและการเจ็บป่วยเรื้อรังต่างๆ อย่างไรก็ตาม ร่างกายมีความสามารถในการฟื้นฟู หลังเลิกบุหรี่ได้เพียง 24 ชั่วโมง กระบวนการซ่อมแซมจะเริ่มขึ้น และความเสี่ยงต่อการเกิดโรคจะลดต่ำลงเรื่อยๆ ด้วยค่ะ
อาหารบางชนิดมีส่วนช่วยลดการอักเสบและเสริมภูมิคุ้มกันให้ปอดได้ดี เช่น ผลไม้ตระกูลเบอร์รี อย่างสตรอว์เบอร์รีและบลูเบอร์รี ซึ่งอุดมด้วยแอนโธไซยานิน ฟลาโวนอยด์ที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระประสิทธิภาพสูง รวมถึงมะเขือเทศ ที่มีสารไลโคปีน สารต้านอนุมูลอิสระกลุ่มแคโรทีนอยด์ ซึ่งมีส่วนช่วยลดการอักเสบในทางเดินหายใจของผู้ป่วยโรคหอบหืด และบำรุงการทำงานของปอดในผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง เป็นต้น
การดื่มน้ำให้เพียงพอจะช่วยรักษาความชุ่มชื้นของเยื่อเมือกในทางเดินหายใจและปอด ทำให้เมือกไม่เหนียวข้น หายใจสะดวกมากขึ้น ในทางกลับกัน หากร่างกายขาดน้ำ เยื่อเมือกจะหนาและเหนียว ทำให้หายใจลำบาก และยังเพิ่มความเสี่ยง ที่จะเจ็บป่วยหรือมีอาการแพ้ต่างๆ ได้ง่ายขึ้นอีกด้วย
การนอนหลับที่มีคุณภาพช่วยให้ร่างกายซ่อมแซมตัวเอง รวมถึงระบบทางเดินหายใจและปอดด้วย ควรนอนให้ได้ 7-9 ชั่วโมงต่อคืน และเข้านอนเป็นเวลาอย่างสม่ำเสมอ
สวมหน้ากาก N95 เมื่อออกนอกบ้านในวันที่ค่าฝุ่นสูง และพยายามอยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวก หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายกลางแจ้งเมื่ออากาศแย่ อย่าบืมติดตามค่าฝุ่น PM 2.5 ผ่านแอปฯ เช่น AirVisual หรือ IQAir เพื่อวางแผนกิจกรรมในแต่ละวัน
การล้างมือบ่อย ๆ หลีกเลี่ยงการใช้ของร่วมกับผู้อื่น และหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ผู้ป่วยหวัดหรือไข้หวัดใหญ่ จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อที่ปอด
โรคปอดบางครั้งอาจตรวจไม่พบจนกว่าอาการจะลุกลาม ดังนั้นการตรวจสมรรถภาพปอดหรือเอกซเรย์ทรวงอกเป็นวิธีเช็กสุขภาพปอดที่ควรทำ โดยเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น ผู้สูบบุหรี่ หรือผู้ที่ทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีฝุ่น สารเคมี
ต้นไม้บางชนิดช่วยกรองสารพิษในอากาศได้ เช่น ลิ้นมังกร เดหลี พลูด่าง ปาล์มไผ่ ว่านหางจระเข้ ซึ่งจะช่วยให้คุณหายใจอากาศบริสุทธิ์มากขึ้น แม้ในบ้านหรือที่ทำงาน
ตามความเชื่อดั้งเดิม รังนกถูกมองว่าเป็นยาบำรุงชั้นดี โดยเฉพาะกับปอดและระบบทางเดินหายใจ เชื่อว่าช่วยแก้อาการไอ ขับเสมหะ และฟื้นฟูร่างกาย ในมุมมองทางวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ มีการพยายามศึกษาเพื่อยืนยันคุณสมบัติเหล่านี้ ผลการศึกษาการให้รังนกกับหนูที่ได้รับควันบุหรี่ สามารถช่วยบรรเทาความเสียหายของเนื้อเยื่อปอดและลดการตอบสนองต่อการอักเสบ ที่เกิดจากควันบุหรี่ได้ โดยพบผลชัดเจนในหนูที่ได้รับรังนกในปริมาณที่สูงขึ้น พบว่ารังนกช่วยลดสารบ่งชี้การอักเสบต่างๆ ในปอดและซีรั่ม และเพิ่มสารต้านการอักเสบได้ค่ะ (5)
ปอดที่ไม่แข็งแรงมักทำให้รู้สึก หายใจเหนื่อยง่าย โดยเฉพาะเวลาออกแรง และ อาจมีอาการ หายใจลำบาก แม้ขณะพักผ่อน หลายคนอาจมี อาการไอเรื้อรัง ทั้งไอแห้ง หรือ ไอมีเสมหะร่วมด้วย และ มักจะ มีเสมหะปริมาณมาก ผิดปกติ บางครั้งอาจได้ยิน เสียงวี้ดๆ ขณะหายใจเข้าหรือออก หรือ อาจมีอาการ แน่นหน้าอก ทำให้รู้สึกอึดอัดได้ ผู้ที่มีปัญหาปอดมักรู้สึก อ่อนเพลีย เหนื่อยง่ายกว่าคนทั่วไป และ มีแนวโน้มที่จะ ติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อย เช่น เป็นหวัด หรือปอดอักเสบได้ง่าย
แม้คุณจะไม่ได้มีอาการเจ็บป่วยทางเดินหายใจ แต่การใส่ใจสุขภาพปอดตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้คุณมีพลังชีวิตมากขึ้นในระยะยาว ลองเริ่มจากการปรับพฤติกรรมเล็ก ๆ ที่ทำได้ทุกวัน เช่น การหายใจลึก ๆ ดื่มน้ำให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงควันพิษ สุขภาพที่ดีควร เริ่มต้นจากการดูแลตัวเองอย่างใส่ใจทุกวัน
อ่านบทความที่น่าสนใจอื่น ๆ เพิ่มเติมได้ที่: ไลฟ์สไตล์
1.American Association Lung: 10 ขั้นตอนง่ายๆ สู่ปอดที่แข็งแรงที่สุดของคุณ
2.lungfoundation: การดูแลปอดของคุณ
3.pptvhd36: อาหาร 10 ชนิด ถ้ากินเป็นประจำจะช่วยบำรุงปอดให้แข็งแรง
บริษัท นิวทริชั่น ไซเอนซ์ แลบบอราทอรี่ (ประเทศไทย) จํากัด เลขที่ 9 ซอยศรีนคริทร์ 38 แขวงหนองบอน เขตประเวศ กรุงเทพฯ 10250
02-123-3860
จันทร์ - ศุกร์ 08.00 - 17.00 น.
